Isparta Adada Antik Kenti’nin adı ilk önce Artemidoros’da geçer. Söz konusu bu kent, 1888 senesi içerisinde ilk olarak G. Hirschfeld ve aynı zaman içinde W.M. Ramsey aracılığıyla tespit edilmiş durumdadır. Kentin tam olarak hangi tarihte kurulduğu kesin bir şekilde bilinmemekle beraber Milattan Önce II. yüzyıl dönemlerinde Termesosla Adada arasında gerçekleştirilen bir anlaşma metninde geçer. Kent içerisinde Milattan Önce I’inci yüzyıl dönemlerinde sikke basılmış olduğu da göz önüne alınacak olursa, kentin söz konusu bu tarihten daha öncesinde kurulmuş olduğu düşünülür.
Roma İmparatorluk Dönemi içerisinde özellikle de İmparator Traianus, Hadrianus ile birlikte Antonius Pius dönemleri Adada’nın en parlak dönemleri olarak öne çıkmaktadır. Söz konusu bu kent, Caralis (Beyşehir) Gölü’nün batı kıyı şeridini izleyip Antiokheia (Yalvaç)’nın yanı sıra Timbiriada (Aksu) ile birlikte Neapolis (Şarkikaraağaç) ve Adada (Karabavlu) üstünden Pednelissos (Kozan) ile birlikte Perge (Aksu) antik kentine kadar uzanmakta olan antik yol üstünde yer alır. Kent içerisinde tabanı taşlarla döşenmiş olan bir tane antik yolun yanı sıra İmparatorlar Tapınağı ile birlikte Roma İmparatorluk Çağı Traianus Tapınağı, İmparatorlar ve Zeus Megistos – Serapis Tapınağı’yla beraber Yeniköy yolunun alt kısmında kalan İmparatorlar ve Aphrodite Tapınağı yer almaktadır.
